Nghề làm miến gạo tại xã Qúy Lộc (nay là thị trấn Qúy Lộc), huyện Yên Định đã du nhập đến nơi đây từ hơn 20 năm trước. Từ lâu nghề làm miến gạo đã được xem như một nghề truyền thống đem lại miếng cơm manh áo cho bao hộ dân Qúy Lộc, góp phần không nhỏ vào việc phát triển kinh tế, an sinh xã hội của địa phương.
Tìm đến HTX Dịch vụ nông nghiệp Qúy Lộc với 11 thành viên là các hộ sản xuất miến gạo. Trong đó, có hộ gia đình anh Trịnh Đình Nhạc tuy là một thanh niên trẻ nhưng đã là hộ sản xuất quy mô lớn nhất của thị trấn với công suất bình quần đạt 300 – 500 Kg/ngày. Sau khi tốt nghiệp đại học, anh Trịnh Đình Nhạc (sinh năm 1990, ở thôn 6, thị trấn Quý Lộc, huyện Yên Định) đã tiếp tục sang Israel một năm làm thực tập sinh nông nghiệp công nghệ cao theo chương trình hợp tác nông nghiệp giữa hai nước dành cho sinh viên mới ra trường. Gần 1 năm ở Israel đã giúp anh Nhạc mở mang kiến thức về cách thức sản xuất cũng như phát triển thương hiệu sản phẩm nông sản xủa đất nước Do Thái. Chính 1 năm trên mảnh đất này đã giúp anh thêm hiểu những giá trị của ngành nông nghiệp. Quay trở lại Việt Nam, anh Nhạc bắt đầu khởi nghiệp với nghề trồng nấm nhưng cũng không đạt được nhiều kết quả. Anh trở về quê hương qua thăm nhà anh em, làng xóm thì thấy cách làm miến thủ công không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, Nhạc đã tìm được cho mình hướng đi. Anh kể: “Lúc ấy tôi nghĩ, nhà nào làm miến thủ công không đảm bảo vệ sinh thì nguy hiểm thật. Khuất mắt trông coi chứ chứng kiến, chắc gì còn muốn ăn. Và ngay lúc ấy trong tôi nảy ra quyết định sẽ làm miến và làm theo hình thức mới, an toàn và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm”.
Nghĩ là làm, anh bắt tay ngay vào thực hiện ý tưởng. Anh tìm thông tin trên internet, đi Hà Nội, Nam Định, Hưng Yên mua máy móc, nhưng cơ bản nhất vẫn là học từ thực tế và kinh nghiệm. Sau nhiều lần thất bại, cuối cùng anh cũng tìm ra công thức để làm ra những sợi miến vừa thơm ngon vừa đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Những ngày đầu bắt tay vào làm miến, anh được các cấp chính quyền quan tâm, động viên rất nhiều. Sản phẩm của anh được Liên hiệp phụ nữ tỉnh chọn tham gia triển lãm hội chợ toàn quốc để quảng bá giới thiệu sản phẩm. Sau lần đấy, anh nhận ra sản phẩm của mình còn nhiều thiếu sót để có thể tiếp cận được với khách hàng như: chưa có nhãn mác, mẫu mã sản phẩm không bắt mắt. Anh Nhạc quyết định phải thiết kế và in ấn bao bì ngay để khách hàng dễ nhận diện. Nhờ sự thay đổi đó, những ngày tiếp theo tham gia hội chợ, nhiều khách hàng đã biết đến, họ mua về sử dụng, giới thiệu cho bạn bè, người thân… ở các địa phương như Hà Nội, Bình Dương, Bình Phước… Như vậy, ngoài chất lượng sản phẩm ra, yếu tố thị trường và thị hiếu người tiêu dùng rất quan trọng.
Để có được sản phẩm chất lượng, quy trình sản xuất được tuân thủ khá khắt khe từ khâu lựa chọn nguyên liệu đến các khâu sản xuất. Theo đó, khâu lựa chọn nguyên liệu được chuẩn bị từ khi gieo mạ, cấy và chỉ dùng loại lúa giống Q5 do người dân địa phương sản xuất và không dùng thuốc bảo vệ thực vật. Gạo từ lúa Q5 được sản xuất vào vụ xuân luôn cho sợi miến ngon nhất. Khi gạo được xay thành bột, cho vào máy cán thành sợi, rồi ủ qua một đêm để miến dai ngon, khi nấu không bị nát. Miến sau khi cắt sẽ được phơi tự nhiên dưới ánh nắng mặt trời ở dàn cao, tránh bị bụi bẩn bám vào, sau đó đóng gói cẩn thận và đưa đi tiêu thụ. Với quy trình sản xuất này, khách hàng hoàn toàn yên tâm sử dụng sản phẩm, không sợ miến để lâu bị hư hỏng. Hiện sản phẩm miến gạo Phúc Thịnh của cơ sở đã có mặt tại nhiều cửa hàng thực phẩm sạch trong tỉnh và một số tỉnh, thành phố trên cả nước. Hằng năm, cơ sở sản xuất và tiêu thụ khoảng 50 tấn miến, doanh thu khoảng 1,2 tỷ đồng, lợi nhuận 350 triệu đồng/năm. Để đáp ứng nhu cầu của thị trường, anh Nhạc đã thực hiện chuyển giao công nghệ, quy trình sản xuất miến được chứng nhận an toàn thực phẩm cho 10 hộ trên địa bàn xã để nâng cao chất lượng cũng như sản lượng miến gạo.
Xác định để sản phẩm vươn xa đến nhiều thị trường trên cả nước phải xây dựng thương hiệu để tạo nên sự khác biệt của sản phẩm Miến gạo Phúc Thịnh so với các sản phẩm cùng loại trong xã, Trịnh Đình Nhạc đã mạnh dạn đăng ký tham gia chương trình OCOP. Sau nhiều cố gắng, đầu năm 2021, sản phẩm miến gạo Phúc Thịnh của cơ sở sản xuất Trịnh Đình Nhạc đã được Chủ tịch UBND tỉnh phê duyệt đánh giá sản phẩm đạt chất lượng OCOP 3 sao. Đồng thời, tham gia vào HTX OCOP Thanh Hóa để triển lãm, trưng bày, quảng bá nhằm thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm.
Mạnh Tùng