Phát triển thương hiệu bưởi đỏ tiến vua Luận Văn
Từ xa xưa, bưởi đỏ Luận Văn (thôn Luận Văn, xã Thọ Xương, huyện Thọ Xuân) đã được biết tới là một sản vật quý giá được dâng lên các vua chúa thời Hậu Lê trong mỗi dịp lễ trọng đại. Điểm đặc biệt của giống bưởi Luận Văn là mầu sắc đỏ rực, khác biệt so với các giống bưởi khác thường có vỏ mầu xanh hoặc vàng. Với màu đỏ đặc trưng của vỏ cho đến các tép bưởi bên trong cùng với một mùi hương thơm dịu, có vị ngọt thanh. Ngoài giá trị kinh tế rất lớn thì quả bưởi đỏ Luận Văn được xem là một biểu tượng của sự may mắn tài lộc nên được đa phần người dân bản địa lựa chọn trong việc thờ cúng những dịp lễ, Tết.
Bưởi Luận Văn thích hợp nhất là được trồng trên 2 loại đất: Đất đỏ vàng trên đá sét, đá biến chất và đất phù sa có tầng loang lổ đỏ vàng. Tầng đất mặt dày 30 cm, tơi xốp và ẩm. Xã Thọ Xương, huyện Thọ Xuân được bao bọc bởi con sông Chu hiền hoà, khiến cho vùng đất này từ bao đời nay được phù sa bồi đắp nên có chất đất rất phù hợp để trồng loại bưởi tiền vua này.
Có những thời điểm, bưởi Luận Văn đã từng bị mai một và chỉ có thể xuất hiện trong tiềm thức của người dân quê hương Thọ Xuân. Để bảo tồn và phát triển thương hiệu bưởi tiến vua Luận Văn, được sự hỗ trợ của các cấp ngành có liên quan, UBND xã Thọ Xương đã tuyên truyền, vận động một số hộ nông dân có kinh nghiệm tham gia dự án bảo tồn và phát triển thương hiệu bưởi Luận Văn, đồng thời hỗ trợ về cây giống, phân bón, chuyển giao khoa học – kỹ thuật và tạo điều kiện về đất đai.
Đầu năm 2013, toàn xã chỉ có tổng cộng hơn 5 ha diện tích trồng bưởi Luận Văn, trong đó đa phần là các hộ trồng nhỏ lẻ, quy mô nhỏ và sản phẩm chỉ để bán quanh vùng. Đến nay, toàn xã đã có hơn 25 ha bưởi được trồng và cho thu hoạch, trong đó có nhiều đơn vị, hộ gia đình trồng tập trung, quy mô lớn với diện tích trên 1 ha.
Công ty TNHH Nông nghiệp hiện đại Lam Sơn – Sao Vàng là một trong những đơn vị tiên phong đi đầu nhằm xây dựng và phát triển thương hiệu bưởi Luận Văn. Hiện tại, công ty đã trồng được hơn 5ha bưởi Luận Văn và đang có kế hoạch mở rộng diện tích. Để thương hiệu bưởi Luận Văn vươn xa hơn nữa đến với gần hơn với người tiêu dùng trên cả nước, anh Nguyễn Việt Dũng (giám đốc cty Lam Sơn – Sao Vàng) đã rất trăn trở và tìm đủ mọi cách để thương hiệu bưởi Luận Văn được nhiều người biết đến. Năm 2020, anh Dũng đã nộp hồ sơ và được UBND tỉnh công nhận là sản phẩm OCOP 4 sao tỉnh Thanh Hoá. Đây là một trong những sản phẩm OCOP 4 sao đầu tiên của huyện Thọ Xuân. Được công nhận là sản phẩm OCOP là một bước tiến lớn trong quá trình khôi phục và phát triển thương hiệu bưởi tiến vua Luận Văn, quả bưởi đỏ Luận Văn đã được nhiều đơn vị trong và ngoài tỉnh chú ý và liên tục có những đơn đặt hàng ngày một nhiều hơn. Có những thời điểm gần dịp tết nguyên đán, công ty của anh Dũng không có bưởi để giao cho khách cho quá tải đơn đặt hàng. Được biết, giá thành của sản phẩm bưởi đỏ Luận Văn khá cao so với các loại bưởi khác, giá trung bình đạt 100 đến 200 nghìn đồng/quả, cá biệt có những thời điểm giá một cặp bưởi tiến vua Luận Văn có thể lên đến 500 nghìn đông/cặp.
Thời gian gần đây, Công ty CP Healthy Vina (có địa chỉ tại huyện Quảng Xương) đã chiết xuất thành công sản phẩm “Nanô bưởi đỏ” từ quả bưởi đỏ Luận Văn. Sản phẩm này được sử dụng như một loại trà túi lọc để cung cấp vitamin C cho cơ thể, bước đầu đã có nhiều người tin tưởng sử dụng và đang dần có được chỗ đứng trên thị trường. Đây có thể coi là một bước tiến quan trọng để phát triển mạnh mẽ thương hiệu bưởi đỏ Luận Văn. Vì quả bưởi Luận Văn mỗi năm chỉ thu hoạch một lần vào dịp cuối năm, sản phẩm mới chỉ đơn thuần là bưởi quả thô được bán ra thị trường. Hạn chế của sản phẩm là không thể bảo quản được lâu dài đã được khắc phục nhờ chế biến, chiết xuất bưởi thành sản phẩm Nano bưởi có thể bảo quản và sử dụng được bất cứ lúc nào. Đây là một dạng chế biến sâu sản phẩm để hướng đến sự phát triển lâu dài, bền vững vùng chuyên canh bưởi đặc sản trên vùng đất Thọ Xuân.
Để thương hiệu bưởi Luận Văn vươn xa tới mọi miền Tổ quốc, trong những năm gần đây, huyện Thọ Xuân cũng đã rất nỗ lực quảng bá, giới thiệu sản phẩm bằng nhiều hình thức, bưởi Luận Văn đã được chọn là sản phẩm tiêu biểu của huyện tham gia các hội chợ, triển lãm các sản phẩm nông sản an toàn trong và ngoài tỉnh. Ngoài ra, với thời công nghệ hiện đại 4.0 đang bùng nổ trên khắp thế giới các, huyện cũng rất tích cực quảng bá, giới thiệu sản phẩm bưởi Luận Văn trên các nền tảng xã hội và các phương tiện truyền thông đại chúng. Các đơn vị, chủ thể sản xuất bưởi Luận Văn cũng rất năng động, kết hợp với nhau trong việc phát triển thương hiệu, thị trường cho sản phẩm. Sản phẩm làm ra được Công ty TNHH Nông nghiệp hiện đại Lam Sơn – Sao Vàng thu mua toàn bộ và được liên kết tiêu thụ với các doanh nghiệp, siêu thị, cửa hàng thực phẩm sạch trong và ngoài tỉnh. Sản phẩm bưởi đỏ tiến vua Luận Văn đã trở thành biểu tượng không thể thiếu của người dân xã Thọ Xương.
Hiện nay bưởi tiến vua Luận Văn đã được nhiều người biết đến, có mặt ở khắp mọi nơi trên mọi miền Tổ Quốc, thị trường tiêu thụ có thể kể đến như: Hà Nội, TP.HCM, Nghệ An, Bình Dương…. Tuy nhiên, để có thể duy trì và phát triển thương hiệu bưởi Luận văn cần phải chú trọng hơn nữa vào chất lượng sản phẩm, đồng thời phải quy hoạch được vùng sản xuất bưởi tập trung để kiểm soát, truy xuất được chất lượng của sản phẩm. Thương hiệu bưởi đỏ tiến vua Luận Văn có thể bay cao, vươn xa được đến đâu phải trông đợi vào bàn tay khối óc của người dân nơi đây, cùng với đó là sự vào cuộc mạnh mẽ của các cấp chính quyền địa phương và các ban nghành liên quan.
Mạnh Tùng